Vader worden: wat houdt dat in en hoe doe je dat eigenlijk, vader worden? Dat voor het eerst vader worden overweldigend kan zijn is een understatement. Wat kun je als kersverse vader verwachten in de eerste dagen en weken na de geboorte? Een vooral ook: wat kun je doen als je net vader bent geworden? Moet je bijvoorbeeld vaderschapsverlof opnemen? Met alleen het lezen van vader worden voor dummies kom je er niet. In dit artikel neemt Robin van Tilburg je mee in het proces van vader worden.
Vader worden: een overdaad aan liefde
Ik kan het me nog precies herinneren. Mijn vriendin lag op de uitslaapkamer na een pittige keizersnede en ik had samen met mijn dochter Emily een hele toer door het ziekenhuis gemaakt nadat ze haar eerste baby-APK had gekregen. Plotseling kreeg ik mijn dochter in mijn handen gedrukt. ‘Ik ga even bij je vriendin kijken. Als er iets is, druk maar op de knop.’ En weg was de verpleegster. Ik keek mijn dochter Emily aan en ze keek strak terug, met een blik alsof ze wilde zeggen: ‘nou papa, zeg het maar. Ik ga nergens meer naartoe.’ Dat was het moment dat het tot me doordrong: ik ben nu vader! Maar in mijn hoofd werd daar nog iets aan toegevoegd: ‘en nu?’
Vader worden is voor iedereen verschillend
Hoe je reageert en hoe je je voelt op het moment dat je vader bent geworden, is voor iedere man verschillend. Het kan zijn dat je je op slag geconfronteerd voelt met je vaderschap. Samen met het besef dat een klein, fragiel wezentje volledig afhankelijk is van jou, kan dit veel teweeg brengen. Voor veel vaders is de geboorte van een kind tevens een bizarre reality check. Ook ik dacht tijdens de zwangerschap dat ik wel wist wat ik ongeveer kon verwachten, maar dat bleek in de praktijk compleet anders te zijn. Alle boeken voor aanstaande vaders, artikelen over vaderschap en gesprekken over vader worden ten spijt: ik had geen rekening gehouden met de overdaad aan gevoelens als je vader wordt. Voor mijn kind, maar ook voor mijn partner. Ik had op dat moment zo’n sterk gevoel van verbondenheid en voelde me simpelweg compleet. Dat weet ik nog precies.
Als je vader bent geworden: vaderschapsverlof opnemen?
Maar wat je ook voelt en ervaart als je je kind voor het eerst in je armen hebt, spannend is het nog altijd. Want je bent nu vader geworden, en als het goed is blijf je dat nog een hele tijd. Hoe zorg je ervoor dat je zo goed én zo snel mogelijk went aan je nieuwe rol? Hoe word je de vader die je ook wil zijn? Het antwoord op die vraag is eigenlijk heel simpel: als je vader bent geworden is de beste manier om te wennen aan je vaderschap, door zoveel mogelijk tijd met je pasgeboren baby door te brengen. En gelukkig heb je daar nu, dankzij de uitbreiding van het vaderschapsverlof in Nederland, meer dan ooit de gelegenheid toe.
Vaderschapsverlof opnemen
Want aanstaande vader, met de recente uitbreiding van het vaderschapsverlof 2020 heb je als je vader wordt de mogelijkheid om er, onder bepaalde omstandigheden, tot wel zes weken voor je pasgeboren baby te kunnen zijn! Eerder schreven we al een blog over de voordelen van vaderschapsverlof en dat is niet voor niets. Het vaderschapsverlof hééft eigenlijk alleen maar voordelen. Niet alleen ben je een grote steun voor je partner die dankzij jouw aanwezigheid beter kan herstellen van de bevalling, je hebt óók de mogelijkheid om direct in je vaderschaprol te stappen. Niet alleen zal hierdoor je zelfvertrouwen als vader toenemen, je bouwt ook nog eens vanaf dag één aan de veilige hechting met je kind. Maar jouw aanwezigheid als vader, tijdens die eerste peridoe kan nog meer voordelen hebben.
Als vader worden je zwaar valt
Want we moeten het er toch even over hebben. Als je vader wordt, moet je ook realistisch zijn. Want hoewel blijdschap na de geboorte van je kind waarschijnlijk de heersende emotie is, kan de periode na de bevalling zeker ook zwaar zijn. Helemaal wanneer er sprake is van een pittige of zelfs traumatische bevalling. Maar ook dan, of beter gezegd: juist dan ervaar je de voordelen van vaderschapsverlof. Juist dan bewijst jouw aanwezigheid in de kraamtijd op meerdere fronten zijn nut. Het stelt je, zoals we al eerder schreven, niet alleen in staat om er voor je fysiek herstellende partner te zijn, maar óók om samen de bevalling nog eens door te nemen. Zeker wanneer je die allebei heel anders hebt beleefd, is dat erg fijn. Door tijdens je vaderschapsverlof samen te reflecteren op de bevalling en hier goed over te (blijven) praten, krijg je de kans om het samen een plek te geven en te verwerken. Dat is niet alleen goed voor de onderlinge verbinding, maar het verkleint ook nog eens de kans op een postnatale depressie bij je partner!
Vaderschapsverlof opnemen: waar doe je goed aan?
In de praktijk hoor je dat veel vaders de keuze maken om niet aanwezig te zijn in de kraamweek. Praktisch gezien lijkt dat ook logisch. Immers, die eerste week is de kraamhulp aanwezig en misschien wil je je verlofdagen zo efficiënt mogelijk inzetten. Toch zou ik je, gebaseerd om mijn eigen ervaring én die van vele andere vaders, willen adviseren om wél thuis te zijn tijdens de kraamweek. Dit is namelijk een uitgelezen periode om direct te wennen nadat je vader bent geworden. Een de kraamzorg? Beschouw deze vooral als wandelende kennisbank op het gebied van baby’s. Als kersverse vader kun je je soms aardig onzeker voelen. Door als vader actief de zorg voor je baby op je te nemen, zul je zien dat die onzekerheid met elke verschoonde luier kleiner zal worden. En heb je vragen? (en geloof me, die heb je) Stel ze dan ook zeker aan de kraamzorg! Wat je leert tijdens de kraamweek, kun je ook daarna blijven toepassen.
Gun jezelf de tijd als je vader bent geworden
Als we één advies kan distilleren uit alle gesprekken die ik de afgelopen jaren met vaders heb gevoerd over de periode na de geboorte van hun kind, is het dit: gun jezelf de tijd om samen te wennen aan de nieuwe situatie. Geniet van elkaar en stuur bij als je merkt dat het niet gaat zoals het zou moeten gaan. En hoewel het heel knus is in jullie baby-bubbel, zijn er in deze eerste periode ook veel mensen in je directe omgeving die staan te popelen om jullie te zien en jullie baby te ontmoeten. Dat is natuurlijk superleuk, maar probeer rekening te houden met wat kan. Naast genieten is rust en regelmaat in die eerste dagen nog altijd het belangrijkste en zelfs essentieel.
Hoe ga je als vader om met kraambezoek?
Dat brengt weer een andere, maar wel heel belangrijke vraag met zich mee, namelijk: hoe ga je om met kraamvisite? Het is lastig om daar iets zinnigs over te zeggen, omdat de behoefte rondom kraamvisite heel persoonlijk en voor iedereen verschillend is. En ja, natuurlijk is het geweldig leuk om jullie baby-geluk met de wereld te delen, maar zorg er, als je net vader bent geworden, wel voor dat jij en je partner de voorwaarden voor het kraambezoek stellen. Zeker de eerste weken is het zaak om de rust goed te bewaken. Allereerst zijn jullie zelf nog volop aan het wennen aan het leven met een baby én aan elkaar, en ook heeft je partner nog tijd en ruimte nodig om te herstellen van de bevalling. Maar hoe ga je dan om met kraambezoek?
Hoe ga je als vader om met kraambezoek? 7 tips
- Geef vooraf aan van-tot het kraambezoek welkom is
- Laat de kraamzorg zorgen voor beschuit met muisjes en koffie
- Plan maximaal één afspraak in de ochtend en één in de middag
- Beperk kraamvisite met jonge kinderen. Dat wordt namelijk al snel erg druk.
- Zorg ervoor dat je iedere dag een vast moment van rust hebt, bijvoorbeeld na de lunch
- Vind je het moeilijk om bezoek weg te sturen of hen te vragen om wat rustiger te zijn? Spreek dan af met je kraamverzorgster dat zij ingrijpt als dat nodig is
- Veel kraamvisite begrijpt dat het voor jou en je partner een hectische periode is en wil best een handje helpen. Heb je een kleine boodschap nodig of moet een ouder kind van school worden gehaald? Vraag het gerust aan je bezoek
Geen zin in kraambezoek? Geef een kraamfeest!
Heb je helemaal geen trek in (veel) bezoek in de eerste periode of zijn de omstandigheden dusdanig dat dit stress oplevert? Een andere (goede!) mogelijkheid om rust te creëren in de eerste periode is door een kraamfeest te geven. Het voordeel van een kraamfeest is dat alle visite in één keer langskomt, wat je tijdens die eerste hectische weken meer rust kan geven. Daarbij is er ook nog een ander voordeel: als jullie baby al wat ouder is, zijn jullie waarschijnlijk ook wat uitgeruster én heeft je partner de gelegenheid gehad om rustig te herstellen van de bevalling.
Wat moet je allemaal doen als vader in de kraamweek?
Wat je ook doet met kraambezoek en waar je ook voor kiest: probeer in ieder geval de kraamweek, dus de eerste week na de geboorte, zo rustig mogelijk te houden. Want die is al druk genoeg. Vader worden is niet alleen overweldigend, als je vader wordt moet je ook direct een hele takenlijst afvinken, waarbij het merendeel tijdens de kraamweek dient te gebeuren. Zo moet je als betrokken vader binnen drie dagen de geboorteaangifte van je kind doen, moet je geboortekaartjes versturen en ook een aantal praktische zaken regelen, zoals je baby bijschrijven op de verzekeringspolis én eventueel een spaarrekening openen voor je kind. Ook wordt er de eerste week vaak een hielprik en gehoortest afgenomen bij de baby. Best handig om er, naast alle andere voordelen van aanwezigheid tijdens de kraamweek, ook te zijn, toch?
Vader worden is een marathon, geen sprint
Vaderschapsverlof of niet: na de kraamweek zul je een goede balans moeten zien te vinden tussen werk en privé. Misschien ga je een dag minder werken, wil je nog wat langer vaderschapsverlof opnemen, of kiezen jullie voor een hele andere aanpak. Wat je ook kiest: het allerbelangrijkste is dat jullie allebei gelukkig zijn met de situatie. Probeer de weken na de bevalling in ieder geval zoveel mogeljk te genieten van de gezinsuitbreiding. Beleef samen veel ‘eerste’ keren zoals een mooi wandeling in het bos, met jullie baby in de kinderwagen. Of sluit jezelf een tijdje op om écht te cocoonen en te wennen aan het vormen van een gezin. Maar ook: probeer ook eens stil te staan bij de situatie tussen jou en je partner. Want je zou het in alle hectiek rondom de zorg voor een baby bijna vergeten, maar jullie zijn ongemerkt ook van partners naar ouders gegaan. En ook dat is weer wennen.
Vader worden is ook een verschuiving van rollen
Na de geboorte van een baby staat alles in het teken van dat kleine, weerloze mensje. En logischerwijs gaat daar ook vrijwel alle aandacht naartoe. Toch is het goed om ook stil te staan bij een andere grote verandering die na de geboorte van een baby heeft plaatsgevonden, namelijk jullie transitie van partners naar ouders. Want laten we eerlijk zijn: een goede relatie met je partner is hét fundament voor een fijn en gezond leven als gezin. Een kind gedijt namelijk het beste bij ouders die goed in hun vel zitten. Vader worden is dus niet alleen zorg dragen voor een baby, maar óók met je partner in gesprek blijven.
De impact van een kind op de partnerrelatie
Want statistieken liegen er niet om: Uit onderzoek blijkt dat het merendeel van de relaties kort na de geboorte in een dipje belandt. Sterker nog: zo’n 30% van alle scheidingen in Nederland vindt plaats bij ouders met kinderen onder de vier jaar! Dat lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig. Je hebt namelijk niet alleen toegeleefd naar het vader worden, maar samen met je partner ook toegeleefd naar het samen ouders worden. Hoe kan het dan snel zo bergafwaards gaan. Over de impact van een kind op de partnerrelatie schreven we eerder al dit artikel, maar in het kort komt het hierop neer: de eerste jaren naar de komst van een kind, ook wel de tropenjaren genoemd, zijn simpelweg erg pittig. Slaaptekort in combinatie met de stress om alle ballen in de lucht te houden kan de relatie met je partner aardig op scherp zetten.
Blijf elkaar niet alleen als ouders, maar ook als partners zien
Het is dus zaak om in de waan van de dag toch met elkaar in gesprek te blijven. En elkaar daarbij niet alleen in de rol van ouders, maar zeker ook als partners te blijven zien. Blijf met elkaar in gesprek, evalueer tussentijds en vraag wat je voor elkaar kunt doen. Je partner is niet langer alleen je partner, maar ook partner in crime. En samen runnen jullie je eigen ‘bedrijf’, namelijk jullie gezin. Vader worden is dus eigenlijk veel breder dan vaak wordt gedacht. Er wordt namelijk niet alleen baby geboren, er wordt ook een gezin geboren.
Vader worden, vader blijven
We begonnen dit artikel met de vraag: wat houdt vader worden precies in en wat kun je verwachten én doen als je vader wordt? De conclusie is wellicht een beetje flauw, maar wel waar: vader worden is iets wat je moet ondergaan. Je weet als aanstaande vader namelijk nooit precies hoe het zal zijn, totdat het kindje daadwerkelijk in je armen ligt. De eerste periode nadat je vaeder bent geworden kan overweldigend aanvoelen en je bij vlagen onzeker maken. Weet dat dit normaal is. Gun jezelf de tijd om aan het idee en je nieuwe rol te wennen. Wees aanwezig, zowel fysiek als emotioneel. Breng veel tijd met je kind door en pak de ruimte om samen te groeien als gezin. Blijf in gesprek met je partner en geniet met volle teugen van de mooiste rol die je ooit zult spelen: die van vader. Want vader worden is niet minder dan magisch te noemen. VADER Magazine wenst je veel geluk én instpiratie toe in je vaderschap!
Meer weten over vader worden? Geef je vaderschap een kickstart!
Wil je meer lezen over vader worden of je zo goed mogelijk voorbereiden op het moment dat je vader wordt? Ons boek voor aanstaande vaders, Kickstart je Vaderschap, is dé inspratiegids voor aanstaande vaders. Met inspirerende verhalen van vaders over vader worden en de voordelen van vaderschapsverlof, belangrijke thema’s rondom zwangerschap en geboorte en praktische tips is Kickstart je Vaderschap hét vertrekpunt om je voor te bereiden op je aanstaand vaderschap. Na het lezen van dit artikel weet je waarschijnlijk waarom dat zo belangrijk is. Bestel het boek nu tijdelijk zonder verzendkosten!
