Als je vader wordt ben je in Nederland niet automatisch ook de juridische vader van je kind. Ben je niet getrouwd of heb je geen geregistreerd partnerschap met de moeder van je kind als je vader wordt? Dan zijn er een aantal zaken waarmee je rekening moet houden.
Vader worden: wat moet je regelen voor de geboorte
‘En wat als ik nu eens niet teken?’ Mijn vriendin kijkt me met een uitdagende glimlach aan. We zijn op het stadskantoor om de erkenning te regelen voor onze ongeboren dochter. Inmiddels mogen we elkaar officieel partner noemen, maar ten tijde van de zwangerschap waren we juridisch nog niets van elkaar. En ik, zo ontdekte ik na het lezen van de website van de Rijksoverheid, dus ook niet van mijn ongeboren kind. ’Dan heb ik geloof ik een probleem’, glimlachte ik terug. Uiteraard heeft ze gewoon getekend, maar soms loopt het anders. En als ongehuwde vader in Nederland sta je dan niet bepaald sterk.
Juridische positie van aanstaande vaders in Nederland
De laatste jaren is de vader een steeds grotere rol is gaan spelen in het gezinsleven en bij de opvoeding van de kinderen. Dat is een goede ontwikkeling, want steeds meer onderzoek wijst uit dat betrokken vaderschap een positieve impact heeft op het leven en de ontwikkeling van het jonge kind. Wat dat betreft blijven de juridische rechten voor vaders sterk achter bij deze maatschappelijke ontwikkeling. Als biologische vader ben je namelijk niet automatisch ook de juridische vader van je kind. Als je bent getrouwd of er sprake is van een geregistreerd partnerschap met de moeder van je kind, hoef je niets te regelen. Is dit niet het geval, dien je in elk geval een tweetal zaken te regelen die horen bij het vader worden:
- De erkenning van je kind
- Het ouderlijk gezag
Vader worden: wanneer moet je je kind erkennen?
Erkennen van het kind als je vader wordt, wordt ook wel aangeduid als ‘het erkennen van de ongeboren vrucht’, waardoor je als aanstaande vader als het ware juridisch wordt verbonden aan je kindje. Een erkenning regel je doorgaans in de gemeente waar je woonachtig bent. Als je partner (en dus aanstaande moeder) niet meekomt, moet ze schriftelijk toestemming geven voor de erkenning. Je kunt je kind erkennen tijdens de zwangerschap, tijdens de geboorteaangifte of op een later moment. Het advies is om dit al tijdens de zwangerschap te doen. Mochten er gaandeweg problemen ontstaan, dan sta je als (aanstaande) vader een stuk sterker.
Waarom moet je als vader het ouderlijk gezag aanvragen?
Ouderlijk gezag houdt in dat je over belangrijke zaken in het leven van je kind mag beschikken, zoals medische beslissingen, schoolkeuze en andere opvoedkundige zaken. Als je als vader bent getrouwd of er sprake is van een geregistreerd partnerschap, is het ouderlijk gezag, net als de erkenning, voor jou als vader automatisch geregeld. Is dat niet het geval, dan zul je ook in dit geval actie moeten ondernemen. Aanvragen van gezamenlijk ouderlijk gezag kan tegenwoordig eenvoudig online worden geregeld. Dit dien je samen met je partner te doen en doe je bij voorkeur direct na de geboorte. Als je niet bent getrouwd, is dit misschien wel één van de belangrijkste zaken om te regelen bij het vader worden.
Juridische verbondenheid tussen ouders
Eerst trouwen en daarna ‘aan kinderen beginnen’ is steeds minder van deze tijd. Steeds vaker zijn partners, zeker wanneer ze nog niet samenwonen, op papier helemaal niets van elkaar. Dat hoeft niets over de relatie zelf te zeggen, maar wanneer er kinderen in het spel komen is het goed om je bewust te zijn van de kwetsbare juridische positie als ongehuwde vader in Nederland. Niet iedere (aanstaande) vader is op de hoogte van de vereiste stappen tijdens het proces van vader worden, waardoor er nare, onverwachte situaties kunnen ontstaan. Het tijdig regelen van de erkenning en het ouderlijk gezag is dan ook erg belangrijk. Natuurlijk moet en mag je ervan uit gaan dat het goed zit tussen jou en je partner, maar realiseer je dat wanneer het anders loop dan verwacht, je als vader de wetgeving niet altijd aan je kant hebt staan. Wees je bewust van de risico’s.
Meer informatie over vader worden en de juridische positie van vaders in Nederland lees je op de website van de Rijksoverheid. Wil je meer weten over wat het inhoudt om vader te worden én hoe je de beste start creëert voor je gezin? Ons boek Kickstart je Vaderschap is dé inspiratiegids voor aanstaande vaders. Met verhalen over vader worden, de voordelen van vaderschapsverlof opnemen en nog veel meer. Bestel het boek nu tijdelijk zonder verzendkosten!
