Van partners naar ouders: hoe zorg je ervoor dat die overgang goed verloopt? Want goed je je ook hebt voorbereid, hoeveel je ook hebt gelezen en hoeveel gesprekken jullie samen ook hebben gevoerd over hoe jullie het leven als gezin voor je zien; wat het inhoudt om ouders te zijn ervaar je pas echt als het zover is. Dat is geweldig, want je gaat veel mooie momenten met elkaar delen. Maar de kans is groot dat je ook een hele andere kant van elkaar te zien krijg. Hoe zorg je ervoor dat jullie elkaar ook in jullie nieuwe rol blijven vinden en naast ouders ook partners blijven?
Vanaf het moment dat jullie kindje geboren is, staat alles in het teken van dat wezentje dat volledig afhankelijk is van jullie. De kans is groot dat je partner de eerste tijd nog aan het herstellen is van de bevalling, terwijl jij probeert om zo goed en zo kwaad als het kan de boel draaiende te houden. Misschien ben je, al dan niet na het aflopen van je vaderschapsverlof, ook alweer (gedeeltelijk) begonnen met werk, waar ook een beroep wordt gedaan op je tijd en aandacht. Natuurlijk is iedere situatie verschillend, maar de kans is groot dat je die eerste periode ook kampt met enige vorm van slaaptekort. Of althans een heel ander ritme hebt dan je tot dan toe gewend was. Wanneer je zo opgaat in de waan van de dag ga je makkelijk voorbij aan die ándere grote verandering die heeft plaatsgevonden. Er is namelijk niet alleen een baby geboren, maar óók een gezin waarbij je weer opnieuw aan elkaar moet wennen.
Elkaar opnieuw leren kennen
Maar hoe doe je dat, weer opnieuw wennen aan elkaar? Ik vroeg het Evelyne Thelen mede-eigenaar van Colour Your Cloud. Met haar coachingspraktijk staat ze jonge moeders bij in de periode na de geboorte. Over de veranderende rol van partners naar ouders zegt ze het volgende: ‘Als je ouders wordt, verandert die rol en ook daar moet je weer wennen en elkaar opnieuw vinden. Je moet als het ware opnieuw verliefd worden op elkaar. Hier is communicatie de sleutel tot een succesvolle en gezonde relatie en gezinssituatie. Het samen ontdekken, samen groeien in de nieuwe rol en eerlijk zijn naar elkaar toe.’
Verschuiving van de rollen
De komst van een kind zorgt ervoor dat jullie relatie een hele nieuwe dimensie krijgt. Je bent nu dus niet alleen partners meer, maar ook ouders. Maar iedereen in je omgeving schuift als het ware een plekje op. Je ouders zijn niet alleen meer je ouders, maar zijn nu ook grootouders. In veel gevallen werkt dat verbindend, maar het kan ook dilemma’s met zich meebrengen. Want hoe ga je bijvoorbeeld om met (goedbedoelde) adviezen of een hele andere visie op ouderschap? Zeker in het geval van je (schoon)ouders kan dit een pijnpunt zijn. Het blijven tenslotte jullie ouders en je wil ze het liefst niet kwetsen. Je ouders hebben jullie ook grootgebracht dus ze kennen het klappen van de zweep.
Op jullie eigen manier
Aan de andere kant vormen jullie nu zélf een gezin en willen jullie zaken op je eigen manier aanpakken, wat natuurlijk ook je goed recht is. Ook kan er een verschuiving plaatsvinden in de vriendenkring. Nu je een gezin hebt, zul je misschien wat
vaker nee moeten zeggen of zaken anders organiseren. Je gaat keuzes maken die sommige vrienden misschien niet helemaal begrijpen of vreemd vinden. Bijvoorbeeld wanneer je vaker nee zult moeten zeggen bij spontane voorstellen om af te spreken. Zeker als vrienden zelf (nog) geen gezin hebben, is het soms lastig om zich in jullie situatie te verplaatsen.
Van partners naar ouders: grootste overgang
De grootste verandering vindt echter plaats tussen jou en je partner. In de tijd dat jullie samen waren, hoefden jullie enkel rekening te houden met elkaar. Met de komst van een kindje gaat de routine die jullie samen hadden opgebouwd behoorlijk op de schop. Want ook al heb je van tevoren nog zulke goede afspraken gemaakt, het is vooraf haast onmogelijk in te schatten hoeveel er komt kijken bij het verzorgen van een baby. Iedere dag weer, in een eindeloze loop van terugkerende handelingen. Zodra je klaar bent, begint het hele feest weer opnieuw.
De impact van een baby op de partnerrelatie
Wat nogal eens wordt onderschat is de grote impact die jong ouderschap heeft op je tijd en energie, zeker in de eerste periode. Naar schatting is een jong gezin iedere dag ongeveer tien uur per dag bezig met zorgen voor een baby en alles daaromheen. Je leest het goed: tien uur per dag. Wat ik hiermee wil aantonen, is dat het aantal handelingen op een dag met een baby explosief toeneemt. Het is ook niet verwonderlijk dat bij iedereen wordt verrast door de impact ervan. En dan hebben we het nog niet eens gehad over in welke omstandigheden je al deze taken moet uitvoeren: met een stuk minder slaap dan gebruikelijk. Zeker in de eerste weken heeft een baby nog geen dag en nachtritme en zul je ongeveer om de drie uur voeding moeten geven. Overdag, maar ook ’s nachts.
Van partners naar ouders: hoe bereid je je voor?
Dat werpt een aantal interessante vragen op, die je bij voorkeur al tijdens de zwangerschap met elkaar bespreekt. Want hoe reageren jullie bijvoorbeeld op stresssituaties, hoe gaan jullie reageren als de baby overstuur is en jullie hem niet stil kunnen krijgen? Hoe verwachten jullie daarop te reageren, en in het verlengde daarvan op elkaar? Zeker in de eerste periode na de zwangerschap en geboorte, waarbij de hormonen ook nog eens overuren draaien, kun je aardig worden uitgedaagd in je vaderschap en de relatie met je partner, zeker omdat je er in de meeste gevallen compleet door wordt overvallen. Want laten we eerlijk zijn: het is vrijwel onmogelijk om een waarheidsgetrouwe inschatting te maken van iets wat je nog niet hebt meegemaakt. De vragen hebben meer te maken met het creëren van bewustwording, zodat je er in ieder geval alvast een beetje rekening mee kunt houden.
Samen met je partner het ouderschap aangaan
In andere artikelen op deze website, en ook in ons boek Kickstart je Vaderschap, beschrijven we de vele voordelen van vaderschapsverlof. Jouw aanwezigheid tijdens die eerste weken heeft niet alleen meerwaarde op het gebied van hechting met je baby of het ondersteunen van je partner na de bevalling, maar het is ook hét moment om samen het ouderschap aan te gaan en je partner, en zij jou, op deze andere manier te leren kennen. Onderzoek laat zien dat juist deze eerste, belangrijke weken bepalend zijn voor de invulling van het ouderschap in de jaren die voor je liggen. Wanneer je vanaf dag één stevig in je vaderschap gaat staan, vergroot dat je zelfvertrouwen als vader. Daarnaast ontwikkelt je partner het vertrouwen dat jij op je eigen manier je ouderschapsrol invult, maar dat dat ook helemaal prima is. Zo ontwikkel je samen gezonde patronen als gezin. En zorg je ervoor dat de overgang van partners naar ouders zo soepel mogelijk zal verlopen.
Meer lezen over de veranderende partnerrelatie bij gezinsuitbreiding? In Kickstart je Vaderschap gaan we uitgebreid in op dit belangrijke aspect van jong ouderschap. Ook lees je in het boek hoe andere vaders dit hebben ervaren.
Geschreven door: Robin van Tilburg
