‘Dat heb ik allemaal moeten missen.’ Het is een zinnetje waarvan je als ouder van jonge kinderen hoopt dat je die later nooit hoeft uit te spreken. Volgens journalist Robin van Tilburg is er alle reden tot optimisme: als vader heb je vandaag de dag meer dan ooit de ruimte om dat te voorkomen. Wel is het zaak om je dat tijdig te realiseren.
Vaders van nu: wat een geluk dat we in een tijd leven waarin de ‘traditionele’ rolverdeling steeds meer vervaagt en we als gezin steeds vaker kunnen kiezen voor een andere verdeling van de werk- en zorgtaken, en daarmee invulling kunnen geven aan ons vaderschap. Of beter gezegd: dat we ons gezin kunnen vormgeven op een manier die voor ons het beste voelt, zonder daarbij te zwichten voor wat je maatschappelijk gezien ‘hoort’ te doen. En wat een verschil met voorgaande generaties, die veel meer te maken hadden met de o zo hardnekkige maatschappelijke verwachtingen: de man als kostwinner, de vrouw thuis bij de kinderen. De tijdgeest bood lange tijd weinig ruimte voor een ander scenario.
Pijnlijke conclusie
Pas sprak ik een goede vriend van me, ook jonge vader, over wat hij zijn eigen vader niet zo lang geleden had horen zeggen. Na een dagje spelen met zijn kleindochter verzuchtte hij: ’dat heb ik vroeger allemaal moeten missen.’ Ai, geen fijne conclusie. En voor mij het besef dat het vaderschap anno 2020, zeker met de recente uitbreiding van het vaderschapsverlof, een stuk meer mogelijkheden met zich meebrengt. Een verschuiving heeft zich dus, gelukkig, ingezet. Maar dat wil nog niet zeggen dat het voor iedereen even eenvoudig is om dergelijke keuzes ook te maken.
Hardnekkige traditionele rolverdeling
Want hoe sterk het traditionele beeld nog altijd is, krijg ik zelf ook nog altijd met regelmaat bevestigd. Bijvoorbeeld wanneer iemand me vraagt wat ik doe. Als ik dan zeg dat ik wekelijks meerdere dagen met mijn kinderen doorbreng, zijn de reacties vaak verbaasd. ‘O ja, dat kan natuurlijk ook,’ of ‘zo, dat hoor je ook niet vaak.’ De bijbehorende blik spreekt vaak boekdelen. In een ander artikel vertelde ik dat ik in het begin zelf ook moest wennen aan deze rol en dat dit vooral kwam door de verwachtingen van anderen. Maar het voelt goed om af te wijken van de norm als je kunt concluderen dat dit voor het gezin beter werkt. Dat sterkt je in je keuze.
Patronen doorbreken is lastig
Vaak is het lastig om het patroon van een ingeslagen weg te doorbreken. Zo ken ik een vader die erg veel van huis is en het de komende tijd naar verwachting nog veel drukker zal gaan krijgen. Er wacht hem een mooie promotie. Wanneer we elkaar spreken en het gaat over onze dochters, verzucht hij regelmatig dat wel fijn moet zijn om zoveel tijd met elkaar door te kunnen brengen. Ik kan dan niet ontkennen dat dit inderdaad het geval is. Hij hinkt merkbaar op twee gedachten. Het milieu waarin hij is opgegroeid is een omgeving waarin prestatie, financiële zekerheid en maatschappelijk waardering een grote rol spelen. Aan de andere kant realiseert hij zich dat het ook ten koste gaat van andere dingen. Toch blijft zijn situatie ongewijzigd. En toegegeven: deels is het ook een nobel iets. Financiële zekerheid zorgt er immers ook voor dat ‘de kinderen het later goed hebben.’
Prioriteiten stellen
Maar streeft dat niet het doel voorbij? Dat we zo bezig zijn om ervoor te zorgen dat we de zaken later goed voor elkaar hebben, maar daardoor het hier en nu uit het oog verliezen? Hoeveel is dat mooie banksaldo waard wanneer je later moet concluderen dat je toch wel erg veel mooie momenten hebt gemist? En hebben de kinderen het niet goed wanneer ze meer tijd met hun vader door hebben kunnen brengen? Iets doen ‘omdat het nu eenmaal zo hoort’ kan soms haaks kan staan op wat je echt graag zou willen en het is de kunst om je (tijdig) te realiseren dat het ook anders kan. Binnen de financiële kaders natuurlijk, want geldzorgen dragen nou ook niet bepaald bij aan een ontspannen gezinsleven.
Een investering in herinneringen
Toegegeven: ook mij heeft het moeite gekost om los te komen van deze gedachten en gewoontes. En bij vlagen steken die patronen en bijbehorende stemmetjes nog altijd de kop op. Maar ik ben ontzettend blij dat we, als gezin, toch gehoor hebben gegeven aan onze wensen en gevoel. Het is namelijk mijn doel om later, terugkijkend op de eerste jaren van het leven van mijn dochters, te voorkomen dat ikzelf ook dat ene zinnetje uit de titel zal moeten uitspreken. In plaats daarvan blader ik liever nog eens in de vele fotoalbums die het leven van mijn dochters weergeven en toveren de talloze herinneringen een grote glimlach op mijn gezicht.
