Je partner ondersteunen na de bevalling is één van de belangrijkste dingen die je als jonge vader kunt doen. Na de bevalling begint voor je partner een periode van herstel. Goede ondersteuning van jou als partner en vader kan dit herstel bespoedigen. Hoe kun je je partner ondersteunen en wat moet je doen als de wolk niet roze kleurt? Over deze kwesties buigen we ons in dit artikel.
Hoe kun je je partner ondersteunen na de bevalling?
Laten we, voordat we gaan inzoomen op hoe je je partner kunt ondersteunen na de bevalling, ons eerst eens wat meer proberen te verplaatsen in de positie van jonge moeders. Want waar moeders doorheen gaan, zowel lichamelijk als emotioneel, daar hoeven we als vaders écht niet jaloers op te zijn. Wat we wel kunnen doen, is ons zo goed mogelijk verplaatsen in de situatie, zodat we onze partners ook zo goed mogelijk kunnen ondersteunen.
Partner ondersteunen na de bevalling: het begint met erkenning
We schreven het al eerder in andere artikelen, maar het is zo waar dat we het hier nog maar eens herhalen: bevallen is topsport. Je partner heeft een prestatie van wereldformaat geleverd. Maar in plaats van dat er een Olympische medaille om haar nek wordt gehangen en ze een bos bloemen in ontvangst mag nemen, ziet de fase na de ‘eindstreep’ er vaak iets minder rooskleurig uit. In het meest gunstige geval is alles relatief soepel gegaan, maar het kan zomaar anders zijn. Een ding is wél zeker: je partner heeft na de bevalling tijd nodig om te herstellen, zowel fysiek als mentaal. Het is belangrijk om haar die ruimte ook te geven. Hier speel jij, als partner én vader, een grote rol in.
Fysiek je partner ondersteunen na de bevalling
Als je van plan bent om vaderschapsverlof op te nemen, stelt je dat in staat om vanaf dag één een positieve impact te maken op het welzijn van je gezin. Een van de voordelen van jouw aanwezigheid in de eerste periode na de bevalling is vooral van praktische aard: fysiek je partner ondersteunen na de bevalling en haar zoveel mogelijk uit handen nemen. Want na de bevalling is de klus nog niet geklaard. Integendeel! Voor een vrouw én jonge moeder begint het dan eigenlijk pas. Want terwijl haar lichaam nog aan het herstellen is, gaat het tegelijkertijd vol in de productiemodus voor wat de natuur op dat moment het allerbelangrijkste vindt: het produceren van borstvoeding. Ook als je, om welke reden dan ook, voor flesvoeding kiest, zal het lichaam dit proces alsnog op gang proberen te brengen.
De voordelen van aanwezigheid in de kraamweek
Onder andere om deze reden is het als vader heel waardevol om óók tijdens de kraamweek aanwezig te zijn, als de kraamverzorgster er is. Beschouw het als een leerschool en stel zoveel mogelijk vragen. In de weken daarna kun je, zeker als je partner nog volop in het herstelproces zit, de rol van primaire verzorger op je nemen. Dat klinkt heel gewichtig, maar houdt eigenlijk in dat je zoveel mogelijk doet om je partner te ontlasten waarbij je ook nog eens veel tijd met je baby doorbrengt.
Je partner fysiek ondersteunen na de bevalling kan op verschillende manieren
Je partner ondersteunen na de bevalling kan op verschillende manieren. Door het huishouden op je te nemen bevorder je bijvoorbeeld het fysieke herstel. Maar ook op andere gebieden kun je veel meerwaarde bieden. Zo kun je de baby klaarmaken voor borstvoeding door een luier te verschonen of de baby zelfs aan te leggen aan de borst. En als je dan toch bezig bent, stop je meteen een kussentje achter de rug van je partner zodat ze comfortabel kan voeden. Steun zit soms in kleine gebaren. En vergeet niet: een van de beste dingen die je kunt doen om voor je kind te zorgen, is door goed voor
zijn moeder te zorgen.
Hoe kun je je verplaatsen in de situatie van je partner?
Om meer begrip en duidelijkheid te krijgen over waar een pas bevallen moeder allemaal doorheen gaat, is het interessant om hier meer kennis over te vergaren. Immers, hoe meer je je in je partner kunt inleven, hoe beter je weet wat je kunt verwachten én kunt doen. Na het lezen van de rest van dit artikel weet je waarom die gouden medaille waar we het in het begin over hadden allesbehalve een overdreven beeldspraak is. Voor dit artikel hebben we de hulp ingeschakeld van Evelyne Thelen en Dominique Hegtermans van Colour your Cloud. Zij staan moeders bij die na de bevalling behoefte hebben aan extra ondersteuning en begeleiding. Evelyne: ‘Nadat een vrouw is bevallen, komen er veel veranderingen op haar af. Die veranderingen spelen zich op drie gebieden af: op biologisch, psychologisch en sociaal vlak.’ Dominique en Evelyne leggen het hieronder verder uit:
Biologische veranderingen bij jonge moeders
Op de eerste plaats zijn er natuurlijk alle lichamelijke veranderingen ten gevolge van de zwangerschap en bevalling waar je partner van moet herstellen. Niet alleen de hormoonhuishouding ligt overhoop, maar bijvoorbeeld ook de vitaminestatus en een verlaagd ijzergehalte in het bloed spelen een rol. Tel hier het geven van borstvoeding en de gebroken nachten bij op en alleen het lichamelijk aspect vormt dan al een grote uitdaging. Maar daar stopt het niet. Zeker niet wanneer er sprake is van een pittige of traumatische bevalling.
Psychologische veranderingen bij jonge moeders
Psychologische veranderingen bij pas bevallen moeders gaan over gedachten en gevoelens die je er ‘gratis en voor niets’ bij krijgt als je moeder wordt. Als je moeder wordt, is het algemene beeld dat dan de hemelpoorten opengaan en je je vanaf nu alleen nog maar gelukkig voelt. Want nu ben je moeder en die taak zul je als vanzelf en zonder al te veel problemen volbrengen. Terwijl: geduldig en liefdevol blijven als je kind een ‘slechte’ dag heeft is niet iets wat vrouwen van nature en vanzelf doen. In Nederland ligt er een grote druk op moeders om zich happy te voelen als de baby er eenmaal is. Als dat niet zo is, kun je als moeder flink aan het twijfelen worden gebracht. Want je hoort dan toch op die roze wolk te zitten? Dit is toch wat je wilde?
Sociale veranderingen bij jonge moeders
Tot slot heb je nog de sociale veranderingen, die vooral te maken hebben met de druk op moeders die door de omgeving wordt opgelegd, ironisch genoeg vaak door andere moeders. Waar ze voorheen werd aangesproken als ‘partner van’ en ‘vriendin van’, wordt ze nu hoofdzakelijk gezien als moeder. In hoofdstuk 1 schreven we dat de vader niet altijd voor ‘vol’ wordt aangezien in de rol als verzorger. Dat is niet prettig, maar het omgekeerde is ook waar: in Nederland worden moeders vrijwel 100% verantwoordelijk geacht en gemaakt voor het welzijn van hun kind. Gaat er iets niet goed? Grote kans dat de moeder daarop wordt aangekeken. Dan zal het wel haar schuld zijn. Is dat eerlijk? Nee. Maar dat is wel hoe het in de praktijk vaak gaat.
Dus hoe kun je je partner ondersteunen na de bevalling?
Wat kun je als vader met deze kennis doen om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen na de bevalling? Ook dit kan op meerdere manieren. Naast het fysieke aspect, waarbij je je partner zoveel mogelijk uit handen neemt, kun je als vader nog meer doen om deze eerste fase voor jullie allemaal zo fijn mogelijk te maken. Dominique: ‘Steun is voor een jonge moeder ontzettend belangrijk. Sterker nog: gebrek aan steun voor nieuwe moeders is, zo weten we inmiddels, dé bepalende factor of vrouwen wel of niet in een postnatale depressie kunnen belanden.’
Vraag je partner wat ze nodig heeft
De beste manier om erachter te komen wat je partner nodig heeft, is door het haar simpelweg te vragen. Bijvoorbeeld: wat heb je nodig en wat kan ik daarin betekenen? Je bent immers niet alleen vader, maar ook partner. En jullie zijn een team, weet je nog? Over een team gesproken: steun hoeft in deze fase niet alleen van jou te komen. Net als bij een team zijn er allemaal mensen met verschillende, specifieke rollen die een bijdrage kunnen leveren aan het uiteindelijke resultaat. Ik heb het over de omgeving die sociale steun kan bieden.
Schakel hulp in als je merkt dat het niet gaat
Want het oude Afrikaanse spreekwoord ‘It takes a village to raise a child’ mogen we dan ook gerust letterlijk nemen. Kinderen opvoeden is tot enkele decennia geleden altijd een zaak van de gemeenschap geweest. De laatste jaren is dit concept, zeker in de individualistische westerse wereld, onder druk komen te staan. Steeds meer mensen verhuizen, waardoor familie niet altijd meer fysiek dichtbij woont. Daarnaast zijn we steeds drukker met carrière maken en zijn we er wat betreft de zorg meer en meer alleen voor komen te staan. Als vader en partner is het goed om je te realiseren dat niet alles van jou afhankelijk hoeft te zijn. Merk je dat het niet goed gaat? Schroom dan niet om hulp van de village in te schakelen.
Wie kun je waarvoor inschakelen?
Maak, bij voorkeur al tijdens de zwangerschap, een lijst met mensen waar je op kunt terugvallen. Wie kan wat doen? Als je dat inzichtelijk hebt gemaakt, hoef je er straks, als de kleine er eenmaal is, niet meer over na te denken. Zo is de kans groter dat je hier ook gebruik van zal gaan maken en sneller de telefoon pakt. Wees niet bang voor de reacties. Mensen zijn van nature namelijk blij dat ze een ander kunnen helpen, dat geeft ze een goed gevoel. Vraag je ouders, familie of vrienden of desnoods de buren of een collega om je te helpen met iets. Zelfs het bereiden van een simpele maaltijd, het doen van een boodschap of jullie baby laten logeren bij oma en opa zodat jullie een nacht kunnen doorslapen kan al echt een verschil maken.
Conclusie: hoe kun je je partner ondersteunen na de bevalling?
De conclusie van dit artikel mag duidelijk zijn: je kunt je partner het beste ondersteunen na de bevalling door er simpelweg te zijn. Er écht voor haar zijn in tijd en onverdeelde aandacht. Zo maak je als vader écht het verschil voor het hele gezin.
Meer lezen over wat je als vader kunt doen in de periode na de bevalling, of wil je je nog beter kunnen verplaatsen in de positie van je zwangere of net bevallen partner? Bestel dan nu hét cadeaupakket voor (aanstaande) ouders!
