Een cursus voor aanstaande vaders. Wat houdt dat in en wat wordt er tijdens zo’n cursusavond zoal besproken? VADER Magazine was aanwezig bij de cursus Aanpakken voor Aanstaande Vaders van vadertrainer David Borman, tevens auteur van het gelijknamige boek. Een beschouwend verslag.
Een voor een komen de cursisten ingetogen binnen. Dat is ook niet zo gek. De weg naar de cursusruimte leidde hen langs verloskamers en de kraamafdeling van het Wilhelmina kinderziekenhuis in Utrecht. De zithoekjes, gevuld met stapels tijdschriften en folders die betrekking hebben op zwangerschap en geboorte, zijn een voorbode op wat komen gaat. Een dertiger komt gehaast binnen. Strak in het pak en met een broodje van het tankstation onder zijn arm. Maar hij is op tijd. Ze pakken rustig koffie en thee.
Cursus voor aanstaande vaders
‘Waar is het bier? We gingen toch bierdrinken en pokeren?’ Het klinkt eerder nerveus dan gemeend. Er wordt zacht gelachen. De twintig aanstaande vaders zijn uiteenlopende types. De leeftijd varieert van half in de twintig tot ver in de veertig. Sommigen zijn vanuit Valkenswaard of zelfs vanuit Zwolle naar Utrecht gekomen. Op de vraag waarom haalt de Zwollenaar zijn schouders op. ‘Ik had goede dingen gehoord over deze cursus.’ Om daar even later aan toe te voegen: ‘en mijn vriendin vond het wel een goed idee dat ik ging.’ Herkenning alom: hij is niet de enige van wie de partner de aanzet voor deelname aan deze cursus heeft gegeven.
Waarom deze cursus voor aanstaande vaders?
‘Waarom zijn jullie hier?’ Met deze vraag krijg David de groep meteen stil. Na een korte stilte antwoordt iemand zacht: ‘Omdat ik mijn vrouw zo goed mogelijk wil ondersteunen.’ Er wordt instemmend geknikt en andere antwoorden volgen. ‘Ik wil vooral niet in de weg lopen, Waar moet ik allemaal aan denken? IIs het autostoeltje moeilijk om te bevestigen?’ David stelt de groep gerust: het zal deze twee avonden allemaal voorbij komen. Of in zijn eigen woorden: ‘Van het masseren van de onderrug tot het muntje dat in de rolstoel van het ziekenhuis moet.’ Dat laatste levert meteen weer andere vragen op.
Aanstaande vaders: hongerig naar informatie
‘Is dat niet overal hetzelfde dan? Heb je daar echt een muntje voor nodig?’ Het biergrapje lijkt nu ver weg te zijn. De aanstaande vaders zijn hier duidelijk om meer redenen dan alleen het simpelweg ‘moeten’ van hun partner. Wanneer de praktische tips op het scherm verschijnen komen de blocnotes en telefoons tevoorschijn en wordt er driftig meegeschreven. Telefoons mogen overigens gewoon aanblijven. David: ‘Dit is een van de weinige cursussen waarbij de telefoon aan moet blijven. Wanneer je partner belt zou dat wel eens belangrijk kunnen zijn.’
Aanpakken voor aanstaande vaders
David stelt prikkelende vragen die de deelnemers echt aan het denken zeggen. David: ’Wie heeft het nummer van de kraamzorg in zijn telefoon?’ Twee handen gaan de lucht in. ‘Wie heeft er al een kraampakket van de verzekeringsmaatschappij ontvangen? En bij wie ligt het celstofmatje daarvan al in de auto?’ De informatie wordt gretig opgenomen. David brengt het met een flinke dosis humor, maar blijft daarbij respectvol naar de zwangere partners. ‘Let op mannen, deze avond is er om punten te scoren. En die zul je hard nodig hebben de komende tijd.’
Rode draad
De rode draad van de cursus voor aanstaande vaders is helder: het zo goed mogelijk ondersteunen van de partner door zo goed mogelijk voorbereid te zijn op wat komen gaat. David: ‘Ze moet weten dat ze op jou kan vertrouwen. Wees extra lief voor haar en neem de signalen serieus.’ Niet zelden illustreert David dit met voorbeelden waarvan hij zelf wilde dat hij ze toen anders had gedaan. ‘Wanneer je partner hamert op die kinderkamer: maak ‘m af. Het is maar een paar dagen werk, maar het geeft je partner ontzettend veel rust. Vergeet niet: ze realiseert zich dat er een punt in de zwangerschap komt waarbij ze haar eigen schoenveters niet meer kan strikken. Het heeft allemaal te maken met controle over de situatie.’
Hoe bereid je je als aanstaande vader voor op de bevalling?
Inmiddels is de vragenstroom goed op gang gekomen. Sommigen worden direct in het onderdeel verwerkt, anderen worden geparkeerd naar de week daarop wanneer het over de bevalling en kraamtijd zal gaan. Het tekent het enthousiasme van de groep. Het fanatisme is extra groot wanneer het over taken gaat die 100% op de schouders van de vader terecht zullen komen. ‘Wie heeft de route naar het ziekenhuis al eens gereden?’ Het blijft stil, op de opmerking na dat Google Maps de oplossing is. ‘Wat nu als die een wegomleiding niet heeft opgepikt en je in paniek raakt?’ Tja, goede vraag. ‘Niemand wil toch dat zijn kind wordt geboren naast hectometerpaal 131.3?’
Einde van de eerste cursusavond
De eerste cursusavond nadert zijn einde. De bijna drie uur zijn voorbij gevlogen. Geen moment was het saai, dankzij de praktische én beeldende tips. David: ‘Zorg dat ze je hand op deze manier fijnknijpt. Dat scheelt je weer een aantal dagen pijn.’ De klok van tien maakt een einde aan de eerste cursusavond. ‘Jullie vaders zijn ontzettend belangrijk gedurende dit proces.’ Wordt er nog maar eens op het hart gedrukt. ‘Jullie twee vormen de basis van wat komen gaat. Als het met jullie goed gaat, is dat ook goed voor jullie kindje.’ Met die mooie, laatste woorden gaan de vaders weer naar huis. Om elkaar een week later weer te treffen voor de tweede cursusavond.
Aanpakken voor Aanstaande Vaders: deel 2
Een voor een druppelen de aanstaande vaders weer binnen. Op dezelfde tijd en op dezelfde locatie. De koffiekopjes worden weer gevuld. Ze zijn ook weer allemaal een week eerder bij de uitgerekende datum. Nog steeds twintig man. Green vroegtijdige verrassingen op het thuisfront dus. De gesprekken zijn wel een wereld van verschil. Werden er vorige week nog grapjes gemaakt over bier en pokeren: nu gaat het over borstvoeding, welk type kinderwagen aan te raden is en hoeveel hydrofiele luiers je nu eigenlijk in huis moet hebben. Een aspirant vader, van wie zijn aanstaande vaderschap nog ruim een half jaar in de toekomst ligt, kijkt verschikt op. ‘Wat zijn hydrofiele luiers?’ Een andere aanstaande vader geeft antwoord en de omstanders knikken. Het is duidelijk: ze zijn er bijna klaar voor.
Aftellen naar de bevalling
Met pretoogjes kijkt David de groep rond. De blocnotes en telefoons zijn weer in de aanslag en hij heeft de aandacht. ‘Wat was de reactie thuis na de vorige avond?’ De groep komt meteen los. ‘Mijn vrouw stond bovenaan de trap toen ik thuiskwam. Normaal slaapt ze dan allang.’ Een ander gaat nog een stapje verder: ’Het leek wel een kruisverhoor. Alles wilde ze weten.’ Over het algemeen bleek de partner vooral nieuwsgierig naar wat er was gezegd en behandeld. En vonden ze het vooral heel leuk dat hun partner dit deed. ‘Zie je wel’, zegt David. ‘De eerste punten zijn al binnen.’ Ook bleken twee mannen direct een verrassingsmassage te hebben geboekt voor hun zwangere partner.
Als mannen zouden moeten bevallen
Die luchtigheid wordt vastgehouden wanneer een inmiddels beroemd filmpje wordt vertoond: het programma proefkonijnen waarin presentatoren Valerio en Dennis gedurende twee uur weeën simulaties doorstaan. Met wisselend succes. De les die hieruit kan worden getrokken? David: ‘Iedere vrouw ervaart de bevalling en het voortraject anders. Het is aan jou om haar te helpen op een manier die voor haar goed voelt.’ Ook benadrukt hij nog maar eens de eindboodschap van de vorige cursusavond. ‘Jullie zijn de basis van de driehoek die jullie binnenkort, maar eigenlijk nu al vormen.’ Er wordt instemmend geknikt.
Wat je als vader én partner kunt doen tijdens de bevalling
‘Dan gaan we het nu hebben over de bevalling.’ Sommigen gaan verzitten en de pennen worden open geklikt: dit is waarom ze hier zijn. Dit is het echte werk. ‘Verwacht het onverwachte’, klinkt het als een waarschuwing en gedurende de avond blijft dat het thema. Want al snel blijkt: de ene wee is de andere niet. Voorweeën, indalingsweeën, oefenweeën, ontsluitingsweeën, persweeën, naweeën. Het begint bij sommigen te duizelen. Praktische vragen worden helder beantwoordt, ‘Een wee is het begin van de bevalling’ en schept ook helderheid. ‘De bevalling is begonnen als de verloskundige of gynaecoloog dat zegt.’
De rol van de vader tijdens de bevalling
Ook leren de aanstaande vaders over hun rol tijdens de bevalling, en waarom dat zo belangrijk is. Ook dit onderwerp mag op veel vragen rekenen. Want hoe weet je nu wanneer je moet bellen? Ook daar heeft David een praktisch antwoord op. David: ‘Je gaat bellen als je partner zegt dat je moet bellen. Geen discussie, gewoon doen.’ Praten tijdens de weeën wordt afgeraden. De vrouw zit in een ongelooflijke endorfinebubbel tussen de weeën in, en tijdens de wee moet ze zich concentreren op de pijn. Haal haar niet uit die bubbel en die concentratie. Het helpt tegen de pijn.’ Ter illustratie geeft David een voorbeeld dat iedere man zal herkennen. ‘Stel je voor dat iemand net een trap in je ballen heeft gegeven. Probeer op dat moment maar eens normaal adem te halen, laat staan een gesprek te voeren.’
Een échte cursus voor aanstaande vaders
David: ‘Ga af op de signalen van je partner. Op haar intuïtie mag je gerust vertrouwen.’ Nog meer dan vorige week worden er vragen gesteld. Is er invloed op het soort medicatie? Wat zijn de voor en tegens van een thuisbevalling? En maakt het uit waar ik ga staan? De vragen worden naadloos in het verhaal geïntegreerd. In de pauze klinken er tevreden opmerkingen. Meermaals wordt de vergelijking met andere bevallingscursussen gemaakt, waar de aanstaande vaders samen met hun partner naartoe zijn geweest. ‘Daar kwam mijn rol als vader en partner niet verder dan een beetje masseren, een washandje op het voorhoofd leggen en meepuffen.’
Waarom de cursus Aanpakken voor Aanstaande Vaders volgen?
Nee, dan is de cursus Aanpakken voor Aanstaande Vaders nét even wat anders van opzet. David trekt het in deze cursus niet alleen een stuk breder, hij brengt het ook in een taal die mannen verstaan. David: ‘Als partner en aanstaande vader heb je verschillende rollen tijdens de bevalling. Je bent coach, bewaker, supporter, verzorger en advocaat ineen. ‘Zorg ervoor dat je vrouw het zo comfortabel mogelijk heeft. Komen er bijvoorbeeld drie coassistenten de kamer binnen? Zeg er wat van als je merkt dat je vrouw er onrustig van wordt.’ Ook wijst hij op het belang van de juiste woorden. ‘Zeg dat ze het heel goed doet en blijf dat herhalen.’ Soms zijn de tips ook vooral van praktische aard. ‘Wanneer ze vraagt om een bakje en je vraagt waarom, ben je waarschijnlijk al te laat.’ Over de machtsverhouding laat hij geen toeval bestaan. ‘Wat er ook gebeurt en hoe je vrouw zich ook gedraagt: zij is leidend.’
Als de bevalling gaat beginnen
Natuurlijk ontbreekt ook het moment suprême niet, met de woorden: ‘mevrouw, u mag gaan persen.’ Er wordt een simulatiepop bijgehaald om het geheel visueel kracht bij te zetten. Het is op deze avond nog niet zo stil geweest als nu. Stukje bij beetje verlaat de baby het geboortekanaal met uitleg over de verschillende fases. De fictieve navelstreng wordt doorgeknipt en het kindje is ter wereld gekomen. Of er nog vragen zijn? Het is door dit moment dat de cursus uiteindelijk bijna een half uur uitloopt. Niemand maakt aanstalten om weg te gaan. Daar is de materie voor deze groep aanstaande vaders te boeiend én te belangrijk voor.
De rol van de vader in de kraamweek
Voor de kraamtijd heeft David een belangrijke tip waar hij heilig in gelooft: zorg dat je ook in de kraamweek aanwezig bent! ‘Vaak hoor je dat de vader pas vrij neemt als de kraamhulp weg is. Dit zou ‘zonde’ zijn van de dagen. Tegen die vaders zou ik willen zeggen: zorg juist wel dat je er bent wanneer de kraamhulp er is. Die is er namelijk ook voor jou. Je vrouw heeft je in de eerste periode ontzettend hard nodig. Hoe meer jij hebt geleerd en opgepikt, hoe soepeler het zal gaan voor iedereen. Het belang van jouw aanwezigheid in de kraamweek valt dus niet te onderschatten.’
Op naar het praktijkexamen
Iets voor half 11 is de laatste vraag gesteld en is de cursus ten einde. Trots poseren de twintig aanstaande vaders, compleet met certificaat, voor de groepsfoto. De sfeer is ontspannen. Het zit erop. Of beter gezegd: nu kan het beginnen. ‘Ik hoop dat ik jullie antwoord heb gegeven op vragen die je nog niet had’, besluit David. Samen verlaten de mannen de zaal, met hun hoofd vol theorie. Binnenkort mogen ze allemaal op voor het praktijkexamen.
Wil je meer weten over de cursus Aanpakken voor Aanstaande Vaders of het gelijknamige boek van David Borman? Op www.vadercursus.nl vind je alle informatie die je nodig hebt. Bekijk zeker ook onderstaande video voor een beeldimpressie van deze waardevolle cursus voor aanstaande vaders.
